به نقل از «مهر»

قصه خبرسازان موسیقی در سالی که گذشت/ عبور از سالی پرحاشیه!

تاریخ انتشار: ۱ فروردین ۱۴۰۳ | کد خبر: ۳۹۹۸۵۰۹۶

خبرگزاری مهر-گروه هنر-علیرضا سعیدی؛ هنرمندان و فعالان عرصه موسیقی کشور در سال ۱۴۰۲ بنا به حوزه‌های متفاوتی که در گونه‌های مختلف موسیقایی به فعالیت مشغول بودند، روزهای پرفراز و نشیبی را پشت سرگذاشتند؛ روزهایی که دربرگیرنده تجارب شیرین و تلخ فراوانی برای آنها بود. تجربیاتی که برای برخی از هنرمندان دربرگیرنده شرایط بسیار پیچیده ای شد و برای برخی هم دربرگیرنده اتفاقات و واکنش های مثبت و منفی بود که بی تردید در جریان فعالیت های حرفه ای آنها تاثیرات «کوتاه مدت»، «میان مدت» و «بلند مدت» خود را برجای خواهد گذاشت.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

مسیری که برخی از آنها را آن چنان تبدیل به چهره های خبرسازی کرد که در مقاطع مختلف زمانی نام یا فعالیت هایشان در راس هرم رسانه ای رسانه های رسمی و فضای مجازی قرار گرفت و شرایطی را ایجاد کرد که هم برای تعدادی از آنها دربرگیرنده امتیازاتی بود و هم برخی را وارد مسیرها و چالش هایی کرد که طبیعتا تا آن زمان تجربه اش نکرده بودند. مسیری که قضاوت درباره آنچه اتفاق افتاده مشتمل برپیچیدگی هایی است که می بایست در تحلیل های پژوهشی مبتنی بر داده های علمی و آماری مورد واکاوی بیشتری قرار گیرد.

آنچه می خوانید مروری اجمالی به فعالیت برخی از چهره ها، هنرمندان و فعالان عرصه موسیقی به انتخاب گروه هنر خبرگزاری مهر است که آنها را تبدیل به چهره های خبرساز سال ۱۴۰۲ کرد. مسیری که به طورحتم دلیلی برای انتخاب آنها در قالب کلیدواژه هایی چون «برترین» و «بهترین» نیست، بلکه رویکرد این گزاره خبری «معرفی چهره های خبرساز موسیقی در سال ۱۴۰۲» است که نوع عملکرد و فعالیت های آنها در گستره رسانه ای وسیع تری انعکاس و موجب شد تا کنش ها و واکنش های متفاوتی پیش روی فعالیت آنها در فضای رسمی و فضای مجازی پدید آید. شرایطی که به طور حتم می تواند دربرگیرنده اسامی دیگری هم باشد که آنها را در ردیف چهره های خبرساز سال ۱۴۰۲ موسیقی ایران قرار دهد.

مجید انتظامی؛ حرکت در مدار خبر با یک سیمرغ و چند کنسرت پرمخاطب

از جمله هنرمندانی که در سال ۱۴۰۲ می توان او را به عنوان یکی از چهره های خبرساز معرفی کرد، مجید انتظامی است. آنچه در سال ۱۴۰۲ توانست مجید انتظامی را به عنوان یکی از چهره های خبرساز معرفی کند، اولا دریافت سیمرغ بلورین بهترین آهنگسازی جشنواره فیلم فجر برای آهنگسازی فیلم سینمایی «مجنون» و دوما برگزاری مجموعه کنسرت های «همراه با خاطره ها» در تالار وحدت با همراهی ارکستر موسیقی ملی ایران بود که بیش از چندبار به دلیل استقبال مخاطبان تمدید شد و شرایطی را فراهم کرد که انتظامی بعد از خاطره تلخی که از عدم برگزار نشدن کنسرتش در سال ۱۴۰۱ به واسطه اتفاقات و التهابات اجتماعی تجربه کرد، این بار مجموعه کنسرت های پر رونقی را در تالار وحدت تهران برگزار کند.

اولین خبری که در سال گذشته مجید انتظامی را وارد مسیرهای رسانه ای کرد، انتشار آلبوم موسیقی متن سریال تلویزیونی «آواز مه» به کارگردانی حسینعلی لیالستانی بود. اثری که در ادامه انتشار آثار این آهنگساز در حوزه موسیقی فیلم و سریال محسوب می شد و به نوعی مقدمه ای برای حضور پررنگ تر این هنرمند در جریان فعالیت های موسیقایی سال ۱۴۰۲ بود. البته این آهنگساز چندی پیش بود که در تازه‌ترین فعالیت موسیقایی خود ۲ مجموعه از آثار موسیقایی خود به نام‌های «محاکمه» و «زمهریر» را در دسترس شنوندگان قرار داد.

اواخر آبان ماه بود که بنیاد فرهنگی هنری رودکی در خبری رسمی که از سوی روابط عمومی این مجموعه به رسانه ها مخابره شده، اعلام کرد: ارکستر ملی ایران از مجموعه های تحت پوشش بنیاد فرهنگی هنری رودکی روز پانزدهم آذر ماه سال جاری کنسرت «همراه با خاطره ها» به آهنگسازی و رهبری مهمان مجید انتظامی را در تالار وحدت تهران برگزار خواهد کرد.

برپایی این کنسرت هم در شرایطی انجام گرفت که قرار بود این پروژه روزهای ششم و هفتم مهر ماه سال ۱۴۰۱ در تالار وحدت برگزار شود. پروژه‌ای که اجرای آن با وجود تمرین‌های مستمری که مجموعه ارکستر ملی با نظارت انتظامی و رهبری ارکستر نصیر حیدریان در این زمینه داشت، در سال ۱۴۰۱ به سرانجام نرسید.

دقیقا همان طور که پیش بینی می شد، از پس برگزاری این کنسرت در آذر ماه بود، که مجموعه ارکستر موسیقی ملی میزبان یکی از پرمخاطب ترین و پرخبرترین رویدادهای موسیقایی خود در چند سال گذشته به واسطه حضور مجید انتظامی و اجرای آثارش شد. همین فرآیند موجب شد که این کنسرت ها تا برگزاری جشنواره موسیقی فجر به صورت مستمر تمدید شود. فرآیندی که نام انتظامی را در رسانه ها نگه داشت.

این پرخبری هم ادامه داشت، تا اینکه خبر آمد مجید انتظامی آهنگسازی فیلم سینمایی «مجنون» به کارگردانی مهدی شامحمدی را بعد از مدت ها وقفه در فعالیت های سینمایی خود پذیرفته است. شرایطی که با وجود حضور بسیاری از آهنگسازان مطرح سینمای ایران که انصافا در این دوره از جشنواره آثار شاخصی را در این عرصه خلق کرده بودند، فضای خبری مربوط به موسیقی فیلم ها را هم داغ تر کرد.

مسیری که اگرچه یکی از سخت ترین داوری های مربوط به موسیقی فیلم ها را در این دوره از جشنواره رقم زد، اما همان طور که از پیش بینی ها بعد از حضور مجید انتظامی در مراسم اختتامیه قابل حدس بود، وی توانست بار دیگر سیمرغ بلورین بهترین آهنگسازی جشنواره فیلم فجر را دریافت و هم چنان خود را به عنوان یکی از رکورداران دریافت سیمرغ ادوار مختلف جشنواره فیلم معرفی کند؛ فرآیندی که می تواند مجید انتظامی را به عنوان یکی از خبرسازترین هنرمندان موسیقی در سال ۱۴۰۲ معرفی کند.

علیرضا قربانی؛ کنسرت، چالش، یک اتفاق غم انگیز و چند داستان دیگر

یکی دیگر از هنرمندانی که در سال ۱۴۰۲ تبدیل به یکی از مهم ترین، تاثیرگذارترین و خبرسازترین خوانندگان موسیقی شد، بی تردید علیرضا قربانی است.

خواننده ای شناخته شده و پرمخاطب که پس از طی دوره های پرفراز و نشیبی که در عرصه خوانندگی موسیقی اصیل ایرانی از سرگذارنده و در این مسیر هم انصافا آثار بسیار قابل توجهی را پیش روی مخاطبان قرار داد، در این یکی دو سال با پروژه «با من بخوان» به آهنگسازی حسام ناصری وارد یکی از متفاوت ترین فصل‌های فعالیت حرفه ای خود در عرصه خوانندگی شد و با تولید آثاری فاخر که عمدتا در حال و هوای موسیقی پاپ ملهم از موسیقی ایرانی و موسیقی کلاسیک پیش روی مخاطبان قرار گرفت، توانست به واسطه دارا بودن یک گروه منسجم از نوازندگان تراز اول موسیقی کشورمان و تیم اجرایی منظم یکی از هنرمندان بلامنازع موسیقی ایران در حوزه جذب مخاطب و برگزاری کنسرت شود.

مسیری که علیرضا قربانی در سال ۱۴۰۲ طی کرد، گویی یک قرارداد نانوشته میان او و همایون شجریان است که هرکدام یک سال درمیان نسبت به دیگری حضور پررنگ تری در کورس کنسرت ها و تولید اثر دارند. همچنین برخی از خبرها و صحبت ها نشان از عزم جدی همایون شجریان برای برگزاری کنسرت هایی متفاوت در مکان هایی متفاوت دارد که می تواند دربرگیرنده اتفاقات خوبی برای اقتصاد موسیقی ایران به ویژه در حوزه موسیقی جدی و حتی ارتقای کیفیت دیگر کنسرت ها باشد.

علیرضا قربانی از نیمه اردیبهشت ماه سال جاری بود که تور کنسرت های جدید خود را در شهرهای تبریز، رشت، گرگان، کرمان، یزد، شیراز، تهران و جزیره کیش آغاز کرد و پس از آن بارها و بارها با پروژه بسیار پرمخاطب «با من بخوان» علاوه بر دیگر شهرهای کشور، در شهرهای مختلف اروپا، استرالیا، کانادا کنسرت های مختلفی برگزار کرد. مجموعه کنسرت هایی که اگرچه در برخی کشورها با مشکلاتی به لحاظ اخذ ویزا، فروش بلیت و نحوه اطلاع رسانی مواجه شد، اما هرچه بود توانست این چهره را تبدیل به یکی از خبرسازترین هنرمندان موسیقی در سال ۱۴۰۲ کند.

مسیری که تا پایان سال هم ادامه پیدا کرد و منجر به این شد که وی تا روزهای پایانی اسفند کنسرت های خود را تمدید کند.

البته حواشی برگزاری کنسرت این خواننده در اصفهان طی روزهای پایانی سال گذشته هم یکی دیگر از موارد مهمی بود که علیرضا قربانی را وارد چالش عجیب و غریبی کرد. چالشی که شخص محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی پای او ایستاد و با وجود اینکه برخی از مجموعه ها خواهان برگزار نشدن کنسرت این خواننده در اصفهان به دلیل حضور نوازندگان خانم بودند، شرایط به سمتی هدایت شد که در نهایت با حمایت صد درصدی مسؤولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ماجرا به سمت برگزاری کنسرت رفت و قربانی با بانوان نوازنده کنسرت خود را بعد از مدت ها حاشیه و چالش در اصفهان برگزار کرد.

فوت همسر این خواننده شناخته شده موسیقی ایرانی که با واکنش های زیادی هم رو به رو شد، یکی دیگر از مواردی بود که علیرضا قربانی را با فضای بسیار شکننده ای مواجه کرد که طبیعتا مبارزه با چنین اتفاق ناخوشایندی آن هم در کوران برگزاری کنسرت می تواند تبدیل به چالشی سخت برای او شود.

فرآیندی که در نهایت منجر به وفاداری این خواننده به طرفدارانش برای برگزاری کنسرت شد و او با تمام ناراحتی هایی که در این زمینه مواجه بود، کنسرت های خود را لغو نکرد و براساس برنامه ریزی میزبان مخاطبانش بود. فرآیندی که در کنار آنچه از او در این گزاره رسانه ای ارایه شد علیرضا قربانی را تبدیل به یکی از چهره های خبرساز موسیقی در سال ۱۴۰۲ معرفی می کند.

امیرحسین سمیعی؛ یک خواننده، یک انتخاب و حضور در یک جریان مدیریتی مهم

یکی از خوانندگانی که طی سال های اخیر علاوه بر حضور موثر و خوانندگی در پروژه های ملی - میهنی همواره جزو چهره های خبرساز این عرصه بوده، امیرحسین سمیعی است. هنرمندی که از پس سال ها تجربه و توانایی های موسیقایی خود در عرصه خوانندگی موسیقی کلاسیک توانسته به عنوان یکی از مهم ترین و موثرترین گزینه ها برای خوانندگی آثار ارکسترال جایگاه مستحکمی برای خود داشته باشد و در عین حال تجربه هایی را نیز در حوزه های مدیریتی موسیقی از سر بگذارند.

این هنرمند که قبل از زمستان سال ۱۴۰۰ به عنوان مدیر امور موسیقی سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران مشغول به فعالیت بود، در اواخر دی ماه همین سال بود که به سمت معاونت امور هنری سازمان انتخاب شد. سمتی مهم که به واسطه حضور پرتعداد فرهنگسراها در شهر تهران و ملاحظات فراوانی که در این دوره حاکم است برای او دربرگیرنده پیچیدگی های فراوانی هم بود، جریان مدیریتی که در نوع و جایگاه مدیریت و بضاعتی که در بدنه شهرداری تهران وجود داشت می تواند از جهات مختلفی مورد بررسی قرار گیرد.

اما ماجراهای مدیریتی امیرحسین سمیعی به این سمت خلاصه نشد، چرا که از وقتی زمزمه های چندین و چندباره جدایی محمد اله یاری مدیر موفق دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هم در رسانه ها و هم در محافل غیررسمی منتشر می شد، گزینه مهم یا به عبارتی گزینه اول احراز این سمت پس از محمد اله یاری، امیرحسین سمیعی بود. هنرمندی که به واسطه تجارب خود در عرصه خوانندگی می توانست گزینه مناسبی برای جانشینی اله یاری در میان دیگر گزینه ها باشد.

شرایطی که در ایام عهده داری سمت سرپرستی معاونت امور هنری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران پس از معرفی او به عنوان چهره هنر انقلاب اسلامی، خوانندگی و آهنگسازی در آلبوم «باران بی تو»، خوانندگی در چند کنسرت داخلی و خارجی ارکستر موسیقی ملی ایران، تولید چند تک آهنگ ملی - میهنی، آهنگسازی پروژه نمایشی - موسیقایی «کلنل»، بالاخره در روز هفتم دی ماه جنبه رسمی به خود پیدا کرد و پس از خداحافظی محمد اله یاری از مدیریت دفتر موسیقی وزارت ارشاد و انتقال او به بنیاد فرهنگی هنری رودکی، این امیرحسین سمیعی جوان بود که می بایست با حکم وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان مدیرکل دفتر موسیقی وزارت ارشاد کار خود را آغاز کند.

مسیری بسیار سخت و پرحاشیه در عرصه مدیریت که برای امیرحسین سمیعی از همان ابتدای کار تا به امروز، همچون دیگر مدیران گذشته دفتر موسیقی موجب انتشار خبرهای زیادی شده و این چهره را به واسطه آنچه در حاشیه و متن مدیریت ها همواره مطرح می شود، به عنوان چهره‌ای خبرساز در سال ۱۴۰۲ تبدیل کرد.

چهره ای که بی تردید در سال ۱۴۰۳ هم به واسطه برنامه هایی که ارایه داده، هم به واسطه تصویب و ابلاغ سند موسیقی توسط رییس جمهور و هم حواشی تمام نشدنی موسیقی در همه گونه هایش کار بسیار سختی دارد. مسیری که اگر در مدار اخلاق مداری همیشگی اش و همچنین سیاست های اصولی حوزه موسیقی با توجه به موازین و قوانین هدایت شود، می‌تواند خبرسازی مرتبط با امیرحسین سمیعی را معطوف به جنبه های مثبت کند و برای او دربرگیرنده ارزش های فراوانی باشد.

محمد معتمدی؛ داوری و چند حضور بین المللی قبل از عارف قزوینی شدن

از جمله هنرمندانی که طی سال های اخیر به صورت مستمر در حوزه موسیقی به فعالیت مشغول است و در این مدت تلاش خود را انجام داده که این فعالیت ها را با تنوع و گستردگی بیشتری پیش روی مخاطبان قرار دهد، محمد معتمدی است.

این خواننده موسیقی ایرانی در این چند سال به دلیل قابلیت‌های فنی و تکنیکی که در حوزه موسیقی ایرانی دارد، توانسته آثار پرمخاطب و متفاوتی را هم در حوزه موسیقی ایرانی، هم موسیقی ارکسترال و هم موسیقی پاپ پیش روی مخاطبان قرار دهد؛ فرآیندی که منجر به افزایش شهرت و محبوبیت این خواننده میان مخاطبان هم شد و پای معتمدی را به عرصه های دیگری از خوانندگی از جمله بازیگری، داوری و حتی مجری گری کشاند. مسیری که به دلیل همین ورود او را همچون سال ۱۴۰۱ باز هم تبدیل به چهره ای خبرساز در سال ۱۴۰۲ کرد و نام معتمدی را در کورس پرتعداد و رنگارنگ اخبار موسیقی کشورمان نگه داشت.

اولین خبرسازی محمد معتمدی مربوط به حضور این هنرمند در مسابقه «آوای جادویی» بود. یک مسابقه استعدادیابی خوانندگی به تهیه کنندگی محمد طهرانی که در آن محمد اصفهانی، رضا صادقی، رضا یزدانی و محمد معتمدی به عنوان مربی و داور و علیرضا افکاری به عنوان مدیر هنری مسابقه حضور داشته و علی اوجی اجرای آن را به عهده داشت. رویدادی که اگرچه آنچنان که باید با استقبال چشمگیری روبه رو نشد اما به طور حتم برای داوران و برگزارکنندگان نقطه شروع خوبی برای عرض اندام رسانه ای در اولین روزهای سال ۱۴۰۲ بود.

محمد معتمدی شهریور ماه سال ۱۴۰۲ بود که با همراهی مجموعه شناخته شده «رامبراند تریو» از کشور هلند آلبوم «انتظار» را در قالبی بین المللی پیش روی مخاطبان قرار داد.

اعضای گروه «رامبراند تریو» در طول ۱۲ سال گذشته در کنار هم ساز زده‌اند و توانسته‌اند به یکی از اصلی‌ترین گروه‌های جز در هلند تبدیل شوند. ضمن اینکه آلبوم‌های «هم سان و هم سکوت» با حسین علیزاده و «هنوز پاییز است» با کیهان کلهر ۲ پروژه‌ای هستند که از مجموعه «رامبراند تریو» در ایران منتشر شده‌اند. این در حالی بود که همکاری محمد معتمدی با مجموعه «رامبراند تریو» که از گروه‌های شناخته شده اروپایی در میان مخاطبان ایرانی است طی سال‌های گذشته نیز انجام گرفته و او با همراهی هنرمندان این گروه کنسرت‌ها و پروژه‌های دیگری را نیز پیش روی مخاطبان قرار داده بود.

این خواننده شناخته شده موسیقی ایرانی پاییز سال ۱۴۰۲ در اقدامی غافلگیرکننده که کمتر خواننده مشهوری حاضر به انجام آن می شود، تصمیم گرفت تا در یک پروژه نمایشی - موسیقایی علاوه بر خوانندگی، بازیگری را هم تجربه کند. شرایطی که برای او دربرگیرنده تجربه ای متفاوت بود. تجربه ای متفاوت از پس ایفای نقش عارف قزوینی در پروژه «کلنل» به کارگردانی امیر بشیری که محمد معتمدی را در صحنه هم با هنرمندانی چون کاظم سیاحی، نازنین بیاتی، رحیم نوروزی، مجید رحمتی، سیامک صفری، اتابک نادری، الهه شه پرست، علی عطایی هم بازی کرد و برای او تجربه ای را رقم زد که حسابی خبرساز شد.

غافلگیری های محمد معتمدی برای طرفدارانش انگار پایانی نداشت چرا که او قرار است بعد از پروژه «کلنل» و تجربه برگزاری چند کنسرت موسیقی که اصلی ترین آن به کنسرت ارکستر موسیقی ملی ایران به رهبری همایون رحیمیان در جشنواره موسیقی فجر باز می گردد، در برنامه تلویزیونی «ایران دوست داشتنی» شبکه یک سیما با همراهی امیرحسین مدرس، فلورا سام و پدرام کریمی این بار به عنوان یک مجری حضور داشته باشد.

تجربه ای به غایت دارای ریسک که از پس تجربه بازیگری در تئاتر می تواند برای او آزمون دیگری در حوزه فعالیت های معتمدی غیر از خوانندگی باشد. شرایطی که اگرچه با خلاقیت ها و ذکاوتی که در قرایت صحبت ها و گفته های او یافت می شود، می تواند تجربه خوشایندی برای معتمدی به حساب آید و او را تبدیل به چهره های خبرساز کند.

انتشار تک آهنگ های «حرف بزن» با ترانه محمدمهدی سیار و آهنگسازی فرید سعادتمند در قالب یک اثر عاشقانه ویژه افطار شبکه یک سیما، «سیستان» با شعر بهمن محمدزاده و آهنگسازی افشین عزیزی در راستای حمایت از مردم عزیز سیستان و بلوچستان که طی ماه های گذشته علاوه بر ماجرای سیل اخیر با کمبود آب شرب مواجه بودند، «دم زندگی گرم» با شعری از محمدمهدی سیار و آهنگسازی مسعود سخاوت دوست، «بوسه تو» با شعر محمدمهدی سیار و آهنگسازی مسعود سخاوت دوست با موضوع گرامیداشت چهارمین سالگرد شهادت سردار شهید قاسم سلیمانی، «تو زنده ای» با شعر محمدمهدی سیار و آهنگسازی امیرحسین سمیعی، «امید» با شعری از سجاد سامانی و آهنگسازی حبیب خزایی فر با تقدیم به مردم بی پناه غزه هم از جمله محصولاتی بودند که محمد معتمدی آن ها در سال ۱۴۰۲ پیش روی مخاطبان قرار داد و او را در زمینه تولید تک آهنگ نیز تبدیل به چهره ای خبرساز کرد.

امیرحسین مقصودلو؛ تراژدی بازگشت به خانه یک خواننده پرحاشیه

چند سالی می شود که اسم امیرحسین مقصودلو ملقب به «امیرتتلو» مترادف با کلید واژه «حاشیه» در محافل رسانه ای و مجازی مطرح می شود. خواننده ای که داستان ها و قصه های درباره او انگار تمامی ندارد و از پس آنچه تاکنون در حوزه فعالیت های او دیده می شود باید همچنان منتظر خبرهای جدیدتری از او بود که این بار پس از بازگشت تراژیک از کشور ترکیه، دستگیری و ماجراهای مربوط به آن، قصه اش جور دیگری رقم خورده است.

کنکاش و تحلیل درباره پدیده ای به نام امیر تتلو به قدری دربرگیرنده پیچیدگی است که فعلا نمی توان به قضاوت قاطعانه ای درباره او رسید. مسیری که به دلیل بسیاری از اشتباهات ریز و درشتی که او در مسیر حرفه ای اش انجام داد، مشتمل پیچیدگی هایی است که از ماجرای کنسرت های پرتماشاگر اما پرحاشیه با آن الفاظ عجیب و غریبش تا ماجراهای مربوط به وابستگی هایش به مجموعه ها و باندهای قماری که او را اسیر امیال شیطانی خود و بعد مخاطبان مظلومش کردند، می تواند در ابعاد مختلف مورد بررسی قرار گیرد.

شرایطی که از پس دوران حضورش در ایران و برخی از اقدامات و کارهای وی پس از مهاجرت به ترکیه و شکایت های متعددی که از او شد، ماجرا را خیلی خیلی پیچیده‌تر کرد. مسیری که با ورود سحر قریشی به زندگی شخصی و سپس از افشاگری هایی که در فضای مجازی از پس حضور کوتاه مدتش در کنار این خواننده انجام داد و دیگر ماجراهای ریز و درشت پیرامونش، تتلو را در راس اخبار رسانه ها به ویژه فضای مجازی قرار داد.

این حضور خبرساز و به شدت تاثیرگذار تتلو در میان مخاطبان به اصطلاح تین ایجری ادامه داشت، تا اینکه روز پانزدهم آذر ماه سال ۱۴۰۲ روابط عمومی دادگستری آذربایجان غربی اعلام کرد؛ امیرحسین مقصودلو ملقب به تتلو که چند سال اخیر در استانبول ترکیه زندگی می‌کرد توسط پلیس ترکیه در مرز بازرگان تحویل ایران و در اختیار مأموران امنیتی جمهوری اسلامی قرار گرفت و به بازداشتگاه اوین منتقل شد.

در این گزارش که به نوعی بمب خبری در همان روزها محسوب می شد، آمده بود: «لحظاتی پس از بازداشت [امیرحسین مقصودلو]، مقام قضایی در استان آذربایجان غربی در خصوص تحقیق از اتهامات انتسابی، متهم را تفهیم اتهام و در جهت تکمیل تحقیقات تحویل ضابط قضائی داد. شکات خصوصی این خواننده غیرمجاز شکایت‌های متعددی در دستگاه قضائی علیه وی ثبت کرده بودند که مهم‌ترین شکات این فرد، نوجوانان زیر ۱۸ سال و خانواده‌هایشان هستند.»

در ادامه این گزارش آمده بود: «تتلو طی سال‌های اخیر اقدامات گسترده‌ای را در جهت گسترش فساد و فحشا در بین جوانان و نوجوانان داشته است. این خواننده بیشتر آثار سال‌های اخیرش مغایر با اصول اخلاقی بوده تا حدی که در زمره هیچ یک از آثار هنری قرار نمی‌گیرند. این در حالی است که فساد اخلاقی و رفتاری تتلو در مدت حضورش در ترکیه تا حدی پیش رفت که او در هیچ یک از پلتفرم‌های شبکه‌های اجتماعی اجازه اداره حساب کاربری را ندارد و مطابق قوانین نمی‌تواند اکانت مستقیم با هویت خود داشته باشد.

تتلو در طول مدت اقامت خود در ترکیه بارها تلاش کرد در کشورهای اتحادیه اروپا کنسرت برگزار کند که به علت قوانین این اتحادیه امکان ورود به این کشورها را نداشت.

اما این هنوز پایان بازگشت تراژیک تتلو به ایران نبود، چرا که از پس دستگیری و بازداشت او، سیر قضایی بررسی پرونده تتلو آغاز و از پس اقداماتی که در این زمینه توسط دستگاه قضا صورت گرفته بود، با در نظر گرفتن حساسیت های پرونده، هر چند روز یک بار اخباری به رسانه های رسمی ارسال می شد.

برهمین سیاست رسانه ای، روز سوم دی ماه بود که خبری به رسانه ها مبنی بر اینکه پرونده امیر تتلو، به اتهام «گسترش و ترویج فساد و فحشاء» در دادسرای امنیت و عمومی تهران در حال رسیدگی است، ارسال شد.

در متن این خبر آمده بود: «تحقیقات در این پرونده جنجالی و رسیدگی به اتهامات این خواننده ادامه دارد و اگر تتلو با اتهام افساد فی‌الارض روبه‌رو شود، پرونده‌اش به دادگاه انقلاب فرستاده خواهد شد و در غیر این صورت دادگاه کیفری صلاحیت رسیدگی و صدور حکم در این پرونده را خواهد داشت. خانواده‌های دو دختر ایرانی که ادعا شده در ترکیه خودکشی کرده‌اند، از شاکیان پرونده امیرحسین مقصودلو هستند.»

در همین اثنا بود که شایعاتی مبنی بر آزادی تتلو با قید وثیقه در فضای مجازی منتشر شد. شایعه‌ای که مرکز رسانه قوه قضاییه در روز پنجم دی ماه ۱۴۰۲ بلافاصله آن را تکذیب کرد و توضیح داد: «روز گذشته ادعایی در فضای مجازی منتشر شد که عنوان می‌کرد با برخی اعضای خانواده امیرحسین مقصودلو ملقب به تتلو تماس گرفته شده و عنوان شده است احتمال صدور قرار وثیقه برای او وجود دارد. نتیجه پیگیری از روند تحقیقات پرونده تتلو نشان می‌دهد تحقیقات در مورد این فرد و پرونده وی در جریان است و ادعای صدور قرار وثیقه احتمالی برای او کذب است.»

ماجراهای مربوط به امیرحسین مقصودلو ادامه داشت تا اینکه در روز اول بهمن ماه گروه جامعه خبرگزاری مهر در خبری اختصاصی نوشت: «بر اساس اعلام یک منبع آگاه قرار جلب به دادرسی برای مقصودلو معروف به تتلو صادر شده و این فرد به استفاده از مسایل غیراخلاقی و جنسی برای بیشتر دیده شدن اعتراف کرده است. اطلاعات دریافتی حاکی از این است که برای امیرحسین مقصودلو معروف به تتلو با عناوین اتهامی مختلف از جمله تشویق مردم به فساد و فحشاء و فراهم کردن موجبات آن با تولید و انتشار آثار هنری مستهجن، دایر کردن سایت شرط بندی به منظور قمار و دعوت مردم به این کار، توهین به مقدسات اسلام و… قرار جلب به دادرسی صادر شده است. شنیده‌ها حاکی از این است که نامبرده در فرایند تحقیقات قضایی به انجام اقدامات ضدفرهنگی و مستهجن به‌خصوص استفاده از مسایل غیراخلاقی و جنسی به‌منظور بیشتر دیده شدن معترف شده است.»

پس از انتشار این خبر بود که باز هم خبرهایی مبنی بر انتقال تتلو به آسایشگاه بیماران دارای مشکلات روحی و روانی در فضای مجازی منتشر شد؛ مسیری که ستایشی سخنگوی قوه قضاییه در روز ۲۵ بهمن آن را تکذیب کرد و گفت: «امیرحسین مقصودلو از زمان بازداشت تاکنون به هیچ عنوان اعم از بیماری جسمی یا روانی به خارج از زندان اعزام نشده است و در زندان به سر می‌برد.»

برگزاری نخستین جلسه دادگاه تتلو با قرایت کیفرخواست از سوی نماینده دادستان تازه ترین خبری بود که روز چهاردهم اسفند از سوی مرکز رسانه قوه قضاییه که از همان ابتدای ماجرای دستگیری تتلو تا بازداشت وی در مرز بازرگان اطلاع رسانی به موقع و درستی انجام داده بود، به رسانه ها مخابره شد.

در این خبر آمده بود: «صبح دوشنبه ۱۴ اسفند ۱۴۰۲ نخستین جلسه رسیدگی به اتهامات امیرحسین مقصودلو ملقب به «تتلو» به ریاست قاضی افشاری در شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب اسلامی با حضور مستشار دادگاه، وکیل متهم و نماینده دادستان برگزار شد. در نخستین جلسه رسیدگی به این پرونده، نماینده دادستان کیفرخواست را قرایت و اقدامات مجرمانه متهم در فضای مجازی را تشریح کرد.

به گفته نماینده دادستان، امیرحسین مقصودلو ملقب به امیرتتلو در سال‌های ۸۶، ۹۲ و ۹۵ در داخل کشور دستگیر شده است، در سال ۹۷ کشور را به مقصد گرجستان ترک و در سال ۹۸ به کشور ترکیه مهاجرت کرده است. وی در آذر ماه سال جاری توسط پلیس ترکیه به مرز ایران منتقل و با هماهنگی صورت گرفته و حکم قضایی دستگیر شد. پس از قرایت کیفرخواست از سوی نماینده دادستان، قاضی اعلام کرد به منظور کسب آمادگی متهم و وکیل، ختم جلسه دادگاه را اعلام می‌کنیم و زمان جلسه آینده متعاقباً اعلام می‌شود.»

آنچه روایت شد متضمن معرفی یکی خبرسازترین، جنجالی ترین و پرحاشیه ترین خوانندگانی است که چه در دوران حضورش در ایران، چه مهاجرتش به ترکیه و چه پس از بازداشت با شرایطی روبه‌رو بود که باید منتظر نتایج آنچه در روزهای آتی برای او رقم می خورد، باشیم.

محسن چاوشی؛ تاسیس یک خیریه، تولید چند تک آهنگ و آزادی زندانیان

همان طور که در گزاره های رسانه ای قبلی هم به آن اشاره داشتیم، محسن چاوشی از جمله خوانندگان خبرساز کشورمان است که با وجود عدم برگزاری کنسرت و کمترین حضور در مجامع فرهنگی هنری همواره در سیبل حاشیه‌ها و خبرها قرار دارد و همواره خالق غافلگیری‌هایی است که وی را تا مدت ها تبدیل به یکی از چهره‌های خبرساز موسیقی می‌کند. این خواننده طی سال‌های اخیر با پرهیز از شوآف های تبلیغاتی و ایجاد هیجانات کاذب برای طرفداران تین ایجری جامعه مخاطبان موسیقی پاپ به منظور کسب درآمد بیشتر، ترجیح داده است تا با همراهی و معرفی تعدادی از افراد صاحب نام در حوزه‌های مختلف، دست به کارهای خیرخواهانه و خداپسندانه‌ای بزند که به شدت هم با استقبال مردم مواجه شده است. اقدامی که همان گونه که قبلاً هم به آن اشاره شده بود، طی سال‌های اخیر منجر به راه اندازی کمپینی برای کمک به نیازمندان شده است.

چاوشی در این کمپین‌ها که عمده فعالیت آن‌ها در کانال‌ها و فضای مجازی صورت گرفته و گفته می‌شود برخی افراد مشهور و صاحب نفوذ نیز با آن در ارتباط هستند، با انتشار فراخوانی با اشاره به فرد نیازمند و شرح حال کوتاه زندگی‌اش که توسط او و افراد دیگر شناسایی شده‌اند، از طرفداران و اعضای این کمپین می‌خواست تا با تأمین مبلغ مورد نیاز در زمینه‌هایی چون کمک هزینه درمان، آزادی زندانیان غیربزهکار و تأمین دیه برای نجات از اعدام با او همراهی کنند که همه این فراخوان‌ها در نهایت هم با همین یک جمله چاوشی تمام می‌شد: «مبلغ مورد نیاز تأمین شد.»

این خواننده اما در سال ۱۴۰۲ بود که از پس تجربه های خوبی که در حوزه این اقدمات خیرخواهانه انجام داده بود، همراه با برخی دیگر از دوستانش که چندان تمایلی به رسانه ای شدن نامشان ندارند، اقدام به تاسیس موسسه خیریه ای به نام «جمعیت حیدر» کرد که بتواند از تاریخ تاسیس این موسسه خیریه چارچوب منسجم تری را برای فعالیت های خیرخواهانه اش تجربه کند.

وی در توضیح افتتاح این موسسه که همزمان با فرا رسیدن عید سعید غدیرخم تشکیل شده است، نوشته بود: «به پشتیبانی و مهر همیشگی شما و به نام نامیِ مولای متقیان حضرت علی (ع) «جمعیت حیدر» را بنیان گذاشتیم. موسسه‌ای که صاحبان اصلی‌اش شما هستید و قرار است صرفاً در زمینه حمایت از ایتام و تهیه و توزیع ارزاق برای نیازمندان مناطق محروم فعالیت کند. شماره حساب مشخصی هم برای این موضوع در نظر گرفته شده که به اطلاع‌تان می رسانم. می دانم و افتخار می‌کنم که همیشه در کنارم بودید، مخصوصاً وقتی امید به قدم و دست خیرتان داشتم و حالا هم دعوت می‌کنم از تک‌تک شما که همزمان با عید غدیر لبخند را به لب نیازمندان و ایتام هر کجای این خاک هستند هدیه بدهیم و گره‌ای هر چند کوچک از زندگی‌شان باز کنیم. پس باز هم این را تاکید کنم که «مرکز نیکوکاری حیدر» حوزه‌ فعالیت‌ش حمایت از ایتام و نیازمندان و تهیه و توزیع ارزاق است و دوم کمک به بیماران طبق روال گذشته در صفحه‌ اینستاگرام‌ خودم انجام می شود.»

چاوشی که نسبت به پدیده شوم جنگ و دیگر رویدادهای دیگر دنیا همواره واکنش های مستمری داشته است در تیر ماه سال ۱۴۰۲ و در پی هتک حرمت به قرآن کریم در کشور سوئد هم با انتشار متن و تصویری در صفحه شخصی خود در اینستاگرام به این اتفاق واکنش نشان داد و نوشت: «تورات را تغییر دادند، انجیل را تغییر دادند، وقتی که نتوانستند قرآن را تغییر دهند، آن را سوزاندند.»

انتشار تک آهنگ های «رهایم کن» برای سریال تلویزیونی «رهایم کن»، «آواز خون - در تجلیل از مقام والای حضرت سیدالشهدا (ع)»، «زخم کاری» با ترانه ای از علی اکبر یاغی تبار برای سریال «زخم کاری ۲»، «من باید می رفتم» برای سریال تلویزیونی «رهایم کن»، «صدای تو اومد» برای سریال «زخم کاری ۲»، «یه پاییز» با ترانه امید روزبه، «ذره بین» با شعر کاظم بهمنی، بازخوانی قطعه «کوچه آخر» با شعر حسین صفا و خواندن قطعه «بی‌بدن» برای فیلم «بی‌بدن» از جمله فعالیت هایی بود که این چهره خبرساز موسیقی پاپ در حوزه تک آهنگ ها انجام داده است.

شروین حاجی پور، گرشا رضایی، علیرضا طلیسچی و چند داستان دیگر

اما اگر بخواهیم در قالبی مختصر به دیگر چهره های فعال در فرآیند تولید، عرضه و ارایه آثار موسیقایی سال ۱۴۰۲ نگاهی داشته باشیم، بی تردید ماجرای مربوط به صدور حکم بسیار متفاوت قاضی دادگاه رسیدگی به جرایم شروین حاجی پور مشتمل بر (تحمل هشت سال حبس - سه سال حبس تعزیری، ۳ سال ممنوعیت خروج از کشور - جمع آوری دستاوردهای انقلاب اسلامی در حوزه فرهنگی، هنری و انتشار آن در فضای مجازی به نام خود - مطالعه و خلاصه نویسی کتاب حقوق زن در اسلام به تالیف شهید آیت الله مطهری و کتاب زن در آینه جمال و جلال تالیف حضرت آیت الله جوادی آملی به میزان سی صفحه هر یک به صورت مجزا و دست نویس جهت درج در پرونده و ارایه به واحد اجرا و انتشار آن در فضای مجازی - ساخت موسیقی درباره جنایات آمریکا علیه بشریت و جمع آوری نقض حقوق بشر از سوی دولت آمریکا در یک قرن اخیر و انتشار آن از طریق فضای مجازی - شرکت در دوره اموزشی مهارت رفتار و دانش در حوزه هنر) از نکات خبرسازی بود که در هفته های پایانی سال ۱۴۰۲ بسیار خبرساز شد.

این خبرسازی هم به حدی بود که حجت الاسلام محسنی اژه ای رییس قوه قضاییه روز چهاردهم اسفند طی برگزاری جلسه شورای عالی قوه قضایی و بدون اشاره مستقیم به آنچه در حکم دادگاه شروین حاجی پور صادر شده است به مقامات قضایی ذی‌ربط در محاکم دستور داد که در تعیین مجازات برای مجرمین به نکاتی مهم نظیر «تعیین کیفر متناسب از همه جهات»، «بازدارنده بودن و مؤثر بودن مجازات»، «قابلیت اجرا داشتن آن» و «موهِن نبودن آن» توجه ویژه داشته باشند.

وی گفت: قضات در تعیین مجازات، به مندرجات ماده ۱۳ قانون مجازات اسلامی و مفاد مندرج در قانون آیین دادرسی کیفری در این خصوص اهتمام داشته باشند و در مورد استفاده از مقولاتی نظیر «تبدیل مجازات» باز هم به قاعده متناسب بودن، توجه و عنایت کنند تا خدای‌ناکرده، مجازات نتیجه عکس نداشته باشد و مسایلی در حاشیه به وجود نیاید.»

پیرو آنچه برای ماجرای صدور حکم شروین حاجی پور موجب خبرسازی های فراوانی از سوی چهره های مختلف در فضای مجازی شد، محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، عزت الله ضرغامی وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، محمد مطهری فرزند شهید آیت الله مطهری، مرتضی جوادی آملی فرزند آیت الله جوادی آملی نیز با مصاحبه های مختلف از زوایای مختلف نسبت به صدور حکم واکنش هایی نشان دادند که این واکنش ها هم با خبرسازی هایی مواجه شد.

اما از سوی دیگر پس از تولید آلبوم تازه گرشا رضایی خواننده شناخته شده موسیقی پاپ که به گفته او بر خلاف جریان فعلی نحوه تولیدات موسیقایی ایران در حوزه فنی پیش روی مخاطبان قرار گرفت و این هنرمند در نشست های مختلف رسانه ای و گفت و گوهای تخصصی خود هم به آن اشاراتی داشت. اما ماجرا همین جا به اتمام نرسید؛ چرا که پس از برگزاری سومین جشن موسیقی و تئاتر دنیای تصویر که با حواشی متعددی هم رو به رو بود، گرشا رضایی پس از طرح دوباره انتقادات خود از برخی هم صنفانش برای ماجرای ورود کامپیوتر به ارکسترها و کنسرت ها و آلبوم ها به انتشار قطعه «هم قدم» علیرضا طلیسچی اشاره کرد و گفت که این قطعه سرقت هنری محسوب شده و وی تصمیم دارد در این رابطه اقدامات لازم را انجام دهد.

همین گفته ها کافی بود که در ادامه به جان هم افتادن خوانندگان مطرح موسیقی پاپ ایران در ماه های اخیر که تازه ترین آن به دعوای مجازی آرون افشار و محسن یگانه پس از اظهارات حاشیه ساز یگانه در کنسرتش و دیگر اظهارات مستقیم و غیر مستقیم خوانندگان و تهیه کنندگان با یکدیگر باز می گردد، نام علیرضا طلیسچی و گرشا رضایی که در طول سال ۱۴۰۲ در ردیف چهره های خبرساز موسیقی پاپ ایران بودند دوباره بر سر زبان ها بیفتد و در روزهای پایانی اسفند خود را به عنوان ۲ هنرمند خبرساز موسیقی ایران در سالی که گذشت معرفی کنند.

شرایطی که امید می رود در سال ۱۴۰۳ به واسطه حضور ریش سفیدهای عرصه موسیقی پاپ چه در حوزه تهیه کنندگی، چه در حوزه خوانندگی و چه در عرصه های دیگر وارد مسیر رقابتی سالم تر و مهربانانه تری شود.

حضور کوتاه مدت مهدی سالم در مدیریت بنیاد رودکی و حواشی مرتبط با آن، خداحافظی محمد اله یاری از مدیریت دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و معرفی او به عنوان مدیر عامل جدید بنیاد فرهنگی هنری رودکی، ماجراهای مرتبط با حضور حمید صفت در سریال جدید ابوالقاسم طالبی بعد از حواشی مرتبط با ماجراهای قضایی اش، صدور حکم قضایی برای مهدی یراحی و دیگر اقدامات این خواننده موسیقی پاپ پس از اتفاقات اجتماعی سال ۱۴۰۱ و خبرسازی هایی که در این حوزه پیرامون او شکل گرفت، معرفی رسمی عرفان طهماسبی یکی از پدیده های مسابقات استعدادیابی برنامه «عصر جدید» تلویزیون به مارکتینگ موسیقی ایران با انتشار فیلم ها و خبرسازی هایی که برای او در فضای مجازی شکل گرفت، حضور همایون شجریان در تورهای مختلف اروپایی و کشور کانادا، جریان پرحاشیه صادق بنا متجدد ملقب به «صادق بوقی» پس از آوازخوانی او در بازار ماهی فروشان شهر رشت، حضور موثر مصطفی راغب در تولیدات آثار آیینی و مذهبی حین اجرای تور کنسرت های مختلف تهران و شهرهای مختلف کشور و انتخاب او به عنوان یکی از هنرمندان برگزیده موسیقی پاپ جایزه باربد جشنواره موسیقی فجر، حضور پررنگ تعدادی از نوحه خوانان و مداحان اهل بیت (ع) در حوزه تولید آثار موسیقایی مرتبط آیین ها و رویدادهای مذهبی کشور، ورود احسان یاسین دیگر پدیده مسابقات استعدادیابی «عصر جدید» به عرصه برگزاری کنسرت ها، مهاجرت چند خواننده مطرح موسیقی پاپ ایران در دهه هشتاد و نود از جمله مازیار فلاحی و نیما مسیحا به خارج از کشور، برگزاری مستمر کنسرت چند خواننده شناخته شده موسیقی پاپ از جمله مجید رضوی و علی یاسینی و چند چهره دیگر در کشور کانادا، حواشی مرتبط با برگزاری کنسرت محسن شریفیان در تالار وحدت و ماجرای بازگشت نصرالله معین نجف آبادی ملقب به «معین» خواننده پاپی که طی دهه های اخیر در آمریکا زندگی می کند، هم می تواند این هنرمندان را به عنوان چهره های خبرساز موسیقی ایران در سال ۱۴۰۲ معرفی کند.

کد خبر 6049663 علیرضا سعیدی

منبع: مهر

کلیدواژه: مجید انتظامی شروین حاجی پور تتلو علیرضا قربانی مصطفی راغب محسن چاوشی حمید صفت مهدی یراحی موسیقی ایرانی موسیقی کلاسیک موسیقی نواحی موسیقی پاپ کنسرت موسیقی محمد اله یاری فومنی علیرضا طلیسچی گرشا رضایی تئاتر ایران درگذشت چهره ها هنرمندان تئاتر فیلم کوتاه کارگردان تئاتر تک آهنگ سینمای ایران جشنواره تئاتر رضوی موسیقی پاپ کنسرت موسیقی موسیقی ایرانی شبکه نسیم حضور هنر ایران در جهان موزه سینما امیرحسین مقصودلو ملقب پیش روی مخاطبان قرار بنیاد فرهنگی هنری رودکی چهره های خبرساز موسیقی فرهنگ و ارشاد اسلامی موسیقی در سال ۱۴۰۲ عنوان یکی دفتر موسیقی وزارت ارکستر موسیقی ملی عرصه خوانندگی نماینده دادستان مجید انتظامی طی سال های اخیر امیرحسین سمیعی تبدیل به یکی حوزه موسیقی شروین حاجی پور برگزاری کنسرت موسیقی ایرانی رامبراند تریو علیرضا قربانی فضای مجازی تبدیل به چهره عنوان مدیر محمد اله یاری تالار وحدت موسیقی ایران موسیقایی خود سال ۱۴۰۲ محمد معتمدی رسانه ها انجام داده گرشا رضایی برای سریال موسیقی پاپ قوه قضاییه برای او فعالیت ها قوه قضایی سال گذشته ملی ایران قرار گرفت آیت الله واکنش ها منتشر شد رسانه ای سال ۱۴۰۱ کنسرت ها صدور حکم تجربه ای بی تردید تک آهنگ چهره ای چند سال آذر ماه ماه سال دی ماه باز هم

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۹۸۵۰۹۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

سالی خاص در تاریخ زمین؛ این کوه باعث شد تابستان از تقویم حذف شود +تصویر

در سال ۱۸۱۶ مردم در اغلب نقاط نیم‌کره شمالی شاهد سالی بدون تابستان بودند، به طوری که بارش برف و باران در بهار به نابودی محصولات کشاورزی منجر شد.

در فصل تابستان معمولا درخت‌ها به رنگ سبز درمی‌آیند، آسمان آبی است،‌ البته نه در تمام نقاط دنیا و روزهای گرم و طولانی را تجربه می‌کنیم؛ اما مردم ساکن در نیم‌کره‌ی شمالی در سال ۱۸۱۶ شاهد چنین روزهایی نبودند.

سال بدون تابستان چگونه بود؟

براساس گزارش زومیت، سال بدون تابستان دقیقا مانند اسمش است. در مقیاس جهانی، دما بین ۰٫۴ تا ۰٫۷ درجه‌ی سانتی‌گراد کاهش یافت و در پی این افت دما، الگوهای آب و هوایی سراسر جهان مختل شد.

در ایالات متحده به جای اینکه گرمای تابستان جایگزین زمستان شود، آب و هوای سرد به قوت خود باقی ماند. ماه می در شرایط معمولی کمی سرد است، اما در سال ۱۸۱۶ سرمازدگی در بسیاری از ایالت‌های شرقی آمریکا دیده شد. حتی در ماه ژوئن برف بارید. رودخانه‌های پنسیلوانیا هم تا ماه جولای همچنان منجمد بودند.

در اقیانوس اطلس، اروپا در معرض باران‌های سیلابی قرار گرفت به‌طوری‌که در ایرلند، بارش باران به مدت هشت هفته‌ متوالی ادامه یافت. رئیس جمهور ایالات متحده، جان کوینسی آدامز که در آن زمان سفیر بریتانیا بود در لندن زندگی می‌کرد. او در خاطراتش به این مشکل اشاره کرده است.

آثار کاهش دمای جهانی به آسیا هم رسید و فصل باران‌های موسمی معمولی مختل شد و به خشکسالی انجامید.

در سال ۱۸۱۵ خشم کوه تامبورا باعث سرد شدن هوا و خرابی محصولات کشاورزی در سال بعد شد.

پیامدهای سال بدون تابستان

پیامد آب و هوای غیر فصلی، نابودی محصولات کشاورزی در بسیاری از نقاط بود. ایالات متحده به دلیل ادامه‌ی یخبندان در فصل بهار شاهد این مشکل بود که بر اساس یادداشت‌های آن زمان، به از بین رفتن دام‌ها انجامید و در ایرلند، سیل باعث باران‌های سنگینی شد که برداشت سیب‌زمینی را مختل کرد.

نبود باران در آسیا هم به معضلی برای محصولات کشاورزی تبدیل شده بود، چرا که خشکسالی فصل باران‌های موسمی را به تعویق انداخته بود. در بسیاری از مناطق تحت تأثیر نیم‌کره‌ی شمالی، برداشت ناموفق به قحطی منجر شد.

تأثیر سال بی‌تابستان بر محصولات کشاورزی به یکی از بلندمدت‌ترین پیامدها انجامید. طی این مدت بخش قابل توجهی از کشاورزها از شرق ایالات متحده به میانه‌ی غربی مهاجرت کردند که تا امروز به عنوان یکی از نقاط اصلی کشاورزی باقی مانده است.

علت سال بی‌تابستان

ریشه‌ی الگوی آب و هوایی عجیب در سال ۱۸۱۶ را باید سال قبل از آن در سامبوا، جزیره‌ای در اندونزی جستجو کرد. در تاریخ ۵ آوریل ۱۸۱۵ کوه تامبورا به شکل شدیدی فوران کرد. فوران‌های آتشفشانی می‌توانند تا ماه‌ها بر اقلیم زمین تأثیر بگذارند. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که ذرات کوچک و سبک خاکستری در استراتوسفر زمین باقی بمانند و با مسدود کردن نور خورشید موجب سرمایش سیاره شوند.

کاهش دما همچنین می‌تواند به دلیل فوران سولفور دی‌اکسید رخ دهد. این ترکیب همراه با آب موجود در استراتوسفر باعث تولید سولفوریک اسید می‌شود که پرتوهای ورودی خورشید را منعکس می‌کند. با توجه به مقیاس فوران کوه تامبورا که قدرتمندترین فوران ثبت‌شده در تاریخ زمین به شمار می‌رود، به نظر می‌رسد شرایط سال ۱۸۱۶ حاصل این فوران بود؛ گرچه میزان این تأثیر کاملا مشخص نیست.

درسال ۲۰۱۹، دکت اندرو اسکورر، زمین‌شناس و همکارانش با استفاده از مدل‌های اقلیمی بررسی کردند که در صورت حذف فوران آتشفشانی از سال ۱۸۱۵ در سال بعد چه اتفاق‌هایی رخ می‌داد. گرچه نتایج نشان می‌دهند که سال ۱۸۱۶ باز هم به شکل غیرمعمولی در اروپا مرطوب می‌شد، این مدل نشان می‌دهد که فوران آتشفشانی باعث سرد شدن دمای زمین شده است. به نوشته‌ی اسکورر: فوران آتشفشان و تأثیر آن بر اقلیم را می‌توان مقصر سرمایش زمین دانست. بر اساس تخمین‌ها این پدیده احتمال دماهای بسیار سرد را تا ۱۰۰ برابر افزایش می‌دهد. بدون نیروی آتشفشانی، احتمال کمتری برای بارش بالا وجود دارد و سرما در تابستان غیرممکن است.

به طور کلی سال ۱۸۱۶ سال خوبی برای سیاره زمین و مردمش نبود. شاید به همین دلیل است که برخی افراد آن را «هزار و هشتصد و یخ بزن و بمیر» نام‌گذاری کرده‌اند.